Αναζητώ, αναζητώ, αναζητώ, από τότε που θυμάμαι και ελπίζω να συνεχίσω έτσι μέχρι να πεθάνω.
triantageo@gmail.com

Προβολή πλήρους προφίλ.

Τετάρτη 17 Μαρτίου 2010

«Επανάσταση Αντιλήψεων-Προς μια νέα Συλλογική Συνείδηση»

Η επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ αλλά και ο επαναπροσδιορισμός της Νέας Αριστεράς, προϋποθέτει τον επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης αντίληψης! Κάθε μέρα συνειδητοποιούμε όλο και περισσότερο ότι όλα συγκλίνουν σε ένα τεράστιο αδιέξοδο, το οποίο όμως, είναι μάλλον το "όριο" της σημερινής μας αντίληψης. Παράλληλα διάφορες επιστήμες (αστροφυσική, βιολογία κα) κάνουν λόγο ολοένα και πιο πολύ για "ψυχή", "αγάπη" κλπ.

Προσέξτε λοιπόν τις καταπληκτικές εκπομπές "Το Σύμπαν που αγάπησα" των κ.κ. Δανέζη και Θεοδοσίου στην ΕΤ 3. Σύμφωνα λοιπόν με τους δύο κορυφαίους αστροφυσικούς, ο άνθρωπος βρίσκεται σε ένα πολύ σημαντικό μεταβατικό στάδιο: από το ισχύον του «φαίνεσθαι», του υλισμού και του ατομικισμού σε αυτό του «είναι», της ουσίας και του συλλογικού.

Το "παράδοξο" όμως είναι ότι ισχυρίζονται, πως το κλειδί για τη μετάβαση αυτή είναι πιθανότατα η αγάπη! Με κατέπληξε λοιπόν το βιβλίο τους «Το Μέλλον του Παρελθόντος μας» στο οποίο μας δείχνουν το δρόμο για τη ριζική αναγέννηση του πολιτισμού μας, της κοινωνίας, του ανθρώπου. Ένα βιβλίο που πραγματικά μας οδηγεί στην επανάσταση των αντιλήψεών μας! Το ίδιο ακριβώς διαπίστωσα (και φυσικά εντυπωσιάστηκα) και στο βιβλίο «Το Δέντρο της Γνώσης» των διάσημων Χιλιανών Βιολόγων Maturana και Varela.

Τι διαπιστώνουμε λοιπόν με απλά λόγια;
Ότι το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης και εξέλιξης του ανθρώπου έχει σχεδόν εξαντλήσει τις δυνατότητές του και ως εκ τούτου οδηγούμαστε (αργά ή γρήγορα) σε ένα νέο μοντέλο. Κατά την άποψή μου από το ανταγωνιστικό-απάνθρωπο σ’ αυτό της αλληλεγγύης και του πανανθρωπισμού.
Ετοιμαζόμαστε λοιπόν να βγούμε από τη σπηλιά του Πλάτωνα και να αντικρίσουμε μια άλλη αλήθεια, μια άλλη πραγματικότητα.
Ετοιμαζόμαστε να «σπάσουμε» τις ισχύουσες συμβάσεις και να εισέλθουμε σε ένα νέο πλαίσιο αρχών.Στην επανάσταση αυτή των αντιλήψεων φυσικά τον πρώτο λόγο θα πρέπει να τον έχει η Αριστερά, διότι έχει κοινούς μ’ αυτή την αντίληψη στόχους, δηλ. τη ριζοσπαστική αλλαγή της κοινωνίας προς όφελος του λαού. Για να την προσεγγίσει όμως θα πρέπει με θαρραλέο τρόπο να θέσει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και όχι τις παραγωγικές-οικονομικές κλπ σχέσεις, όπως είναι σήμερα.

Θα πρέπει δηλ. να αποτινάξει οριστικά τη «φιλοσοφία» της Αγοράς και του άκρατου ανταγωνισμού και ατομικισμού και να την αντικαταστήσει με μια νέα φιλοσοφία, αυτή της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της προσφοράς, του συναγωνισμού και των ανθρωπιστικών αρχών.

Για να είναι σε θέση λοιπόν η Αριστερά να θέσει τις βάσεις αυτού του νέου μοντέλου, επιβάλλεται να ξαναμελετήσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, τα ζητήματα που έθεσε ο Χριστός (που εκτός των άλλων, ήταν ίσως ο μεγαλύτερος επαναστάτης αντιλήψεων), αλλά και τη σύγχρονη διανόηση και φιλοσοφία.
Το σημερινό λοιπόν έλλειμμα της Αριστεράς, οφείλεται κατά την ταπεινή μου γνώμη, στο ότι προσπαθεί να προσεγγίσει το νέο που «έρχεται» με παλιές αντιλήψεις. Εγκλωβισμένη δηλ. στις ισχύουσες συμβάσεις και στο ισχύον πλαίσιο, αδυνατεί να αντιληφθεί τη νέα πραγματικότητα και συνεπώς να αναδείξει το νέο όραμα.
Αντίστοιχα το ΠΑΣΟΚ αναρωτιέται γιατί δεν μπορεί να πείσει τον κόσμο με μια τόσο κακή Δεξιά Κυβέρνηση. Μάλιστα ένα μεγάλο μέρος πίστευε ότι αν άλλαζε ηγέτη, θα κατάφερνε να πείσει τους πολίτες.

Το ζητούμενο όμως δεν είναι ο ηγέτης που θα καταφέρει να πείσει τους ψηφοφόρους για να πάρει την εξουσία, αλλά ο ηγέτης που θα καταφέρει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την επανάσταση των αντιλήψεών μας.

Εκείνος δηλ. ο ηγέτης που με την ιδιότητα κυρίως του παιδαγωγού (και όχι του «μεγάλου» και «επικοινωνιακού» ηγέτη) θα καταφέρει αφενός να πείσει τους πολίτες ότι η επανάσταση αντιλήψεων είναι η μόνη διέξοδος διαφυγής και αφετέρου να τους οδηγήσει βήμα-βήμα στην ανατροπή.
Θα ήθελα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας μια προσωπική διαπίστωση, που ενώ δεν φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, νομίζω ότι μπορεί να συμβάλλει στον γενικότερο προβληματισμό.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και ενώ ήμουν ακόμη στο σχολείο (γύρω στα 16), διάβασα σε ένα άρθρο του Βήματος την παρουσίαση μια μελέτης, η οποία έλεγε περίπου, ότι τα ελληνόπουλα μπαίνουν στο σχολείο έξυπνα και βγαίνουν «βόδια». Όντας ακόμη μαθητής και μάλιστα από τους καταπιεσμένους, μου έκανε μεγάλη εντύπωση η παραπάνω διαπίστωση. Πως γίνεται το σχολείο να έχει μικρή ή σχεδόν καμία θετική επίδραση στην εξέλιξη των παιδιών, στην ανάπτυξη δηλ. των αυριανών πολιτών;

Βέβαια όπως προείπα ήμουν καταπιεσμένος από το εκπαιδευτικό σύστημα με την έννοια ότι αισθανόμουν διαρκώς ως διεκπεραιωτής-παπαγάλος ενάντια στις αναζητήσεις μου, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία μου. Θα θυμάστε βέβαια όλοι ότι μας καλλιεργούσαν τον αποκλεισμό του «γιατί;» και γενικά κάθε απορίας.

Ο προβληματισμός αυτός εξακολουθούσε να με βασανίζει για πολλά χρόνια μέχρι που πρόσφατα μια έκλαμψη (μετά βέβαια από πολύ διάβασμα και προσωπική αναζήτηση), νομίζω ότι μου αποκάλυψε το πρόβλημα.

Τα τελευταία λοιπόν χρόνια κατέληξα ότι η πραγματική δύναμη του ανθρώπου βρίσκεται στη συλλογική δύναμη. Όσο περιορίζεται η συλλογικότητα τόσο περιορίζονται οι ατομικές δυνατότητες, ενώ όσο αναπτύσσεται τόσο πολλαπλασιάζονται οι ατομικές. Για να το αντιληφθούμε όμως αυτό θα πρέπει να δεχτούμε ότι το όλον εμπεριέχεται μέσα μας και ταυτόχρονα ότι όλοι μας είμαστε μέρος του όλου. Αυτό βέβαια ισχυρίζεται και η Αστροφυσική δια των κ.κ. Δανέζη και Θεοδοσίου (βλ. ολογραφικό σύμπαν).

Μια μέρα λοιπόν άρχισα να αναπλάθω το παρελθόν μου. Πως ήμουν πριν πάω στο σχολείο όταν παίζαμε στις τότε αλάνες. Τότε λοιπόν θυμήθηκα ότι όταν γύριζα στο σπίτι καταϊδρωμένος και κουρασμένος, αλλά χορτασμένος από παιχνίδι σκεφτόμουνα τον εαυτό μου ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας οντότητας, αυτής των συνομήλικων φίλων μου. Παίζαμε, μαλώναμε, αγαπιόμαστε, το σημαντικότερο όμως ήταν το αίσθημα της οντότητας, του συνόλου και η αέναη αλληλεπίδρασή μας.

Όταν λοιπόν πήγαμε στο σχολείο, ξαφνικά σαν να χωριστήκαμε. Σαν να διασπαστήκαμε. Άρχισε συστηματικά να αποκόπτεται οποιαδήποτε ουσιαστική αλληλεπίδρασή μας. Εκεί πλέον δεν ήμασταν καμιά οντότητα, αλλά ένα σύνολο ξεχωριστών ατόμων. Σαν να μπήκαμε σε εκείνες τις ατομικές – κλειστές νεροτσουλήθρες (βλ. Waterland κα) και χωρίς να «βλέπουμε» τους άλλους, κάναμε τη δική μας μοναχική μας διαδρομή. Ξεκίνησε έτσι ένας φαύλος κύκλος εγωισμού, φόβου, εσωστρέφειας, αλαζονείας και πάλι εγωισμού μπρος στη μοναχικότητα της πορείας μας.
Και όσο πιο μεγάλη ήταν η διαδρομή (πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακά κλπ) τόσο πιο πολύ μεγάλωνε η κλειστότητα και επομένως ο εγωισμός, ο φόβος κλπ. Φτάνουμε λοιπόν στο σήμερα όπου διαπιστώνουμε ότι ο καθένας μας δεν διαλέγεται με το συνάνθρωπό του μέσα από την ψυχή του, αλλά ο καθένας είναι ήδη κατασταλαγμένος, δηλ. οι προσωπικές μας απόψεις είναι με απόλυτο τρόπο τελικές και επομένως δεν έχει σημασία η οποιαδήποτε αλληλεπίδραση. Ο καθένας «μιλάει» μόνος του και «ακούει» τον εαυτό του.

Έτσι καταντούμε διασπασμένα μοναχικά ανθρωπάκια και όχι ένα σύνολο ανθρώπων, μια ενιαία οντότητα.

Στην ουσία δεν μπορούμε (μέχρι σήμερα) να αντιληφθούμε τι εστί συλλογικότητα. Στο πλαίσιο αυτό επικρατούν εκείνοι που διψάνε για την προσωπική τους ανάδειξη, υπερνικώντας (κατά κανόνα) αντιλήψεις που έχουν συλλογική βάση, γιατί απλά δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτές στο ευρύ κοινό, ώστε να αποκτήσουν ανάλογο έρεισμα. Επικρατούν με λίγα λόγια οι τυχοδιώκτες, που όλοι μας αναγνωρίζουμε (και μεταξύ μας τους «στολίζουμε»), αλλά κανείς δεν έχει τη γνώση και επομένως το θάρρος να μας απαλλάξει (επιτέλους) από αυτούς, κυρίως όμως από τις αντιλήψεις τις οποίες αυτοί διάγουν.

Πως λοιπόν να αλλάξουν οι αντιλήψεις όταν όλοι μας είμαστε κρυμμένοι στο «καβούκι» μας; Πώς να αλλάξει μια Κοινωνία όταν υποκρίνεται ότι λειτουργεί ως Κοινωνία; Και τέλος πως μπορεί να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ (για να αλλάξει ποια Κοινωνία), δηλ. ένας συλλογικός φορέας, όταν κανείς μας δεν μπορεί να δρα συλλογικά;

Η δική μου πρόταση, που θεωρώ ότι θα πρέπει να αποτελέσει στρατηγικό στόχο της προοδευτικής παράταξης, είναι η συστηματική καλλιέργεια και εμπέδωση της συλλογικής συνείδησης, με δύο προϋποθέσεις:

-την αποδοχή του προβλήματος, δηλ. της υποκριτικής Κοινωνίας και των εαυτών μας και
-τη γνήσια κατάθεση ψυχής από όλους μας για όλους μας

Για να μπορέσει όμως αυτή η ιδέα να γίνει αντιληπτή και να αφομοιωθεί από τους πολίτες, θα πρέπει να συνδεθεί με την καθημερινή μας ζωή για να έχουμε άμεσα και απτά αποτελέσματα. Πρέπει μέσα από εφαρμογές στη καθημερινή μας ζωή να δούμε γιατί και πως η συλλογικότητα μπορεί να μας ωφελήσει και στο ατομικό μας επίπεδο.

Μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, ουτοπικά ή βγαλμένα από άλλες ιδεατές κοινωνίες (πχ Σουηδία, Φινλανδία κλπ). Ο καθένας θα μπορούσε να πει «αγαπητέ καλά τα λες, όμως αυτά δεν γίνονται εδώ. Εδώ είναι Ελλάδα και ο έλληνας (όσο και να «χτυπιέσαι») δεν αλλάζει!».

Απαντώ με μια και μόνο λέξη. Κύπρος!

Δεν είναι έλληνες οι Κύπριοι; Δεν είναι ομοεθνείς; Δείτε το Κράτος τους, το Πολιτικό τους Σύστημα, την Οργάνωσή τους, τη Δημόσια Διοίκηση, την Παιδεία, την Υγεία, το Συνδικαλισμό τους, δείτε την οικονομία τους, την ευμάρεια και την πρόοδό τους. Φανταστείτε τι θα ήταν η Κύπρος, αν μάλιστα δεν της υποθήκευαν το μέλλον με τη Τουρκική εισβολή και δεν της επέβαλαν μια μόνιμη απειλή να πλανάται πάνω από τη Μεγαλόνησο! Φανταστείτε…
Κι ο ελληνικός αυτός λαός, υπό αυτές μάλιστα τις συνθήκες, έχει κάνει θαύματα (και συνεχίζει να κάνει) και βρίσκεται ακριβώς δίπλα μας!
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν «Γιατί όχι και εμείς;». Τουλάχιστον να αναρωτηθούμε…

Κομοτηνή, Φεβρουάριος 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: